برون دانشگاهی
مروری بر طرح ها
همتاله پیردشتی
تقویت بذر گیاهان زراعی راهبردی در استان با استفاده از فناوریهای نوین دانش بنیان
روش معمول و سنتی تکثیر گیاهان باغی غالباً از طریق بذر، قلمه برگ و ساقه، پاجوش و ... می باشد. از معایب این روش ها دستیابی به تعداد کم گیاهچه از هر گیاه، افزایش هزینه تولید، نیاز به سطوح وسیع جهت تولید انبوه و گسترش آلودگی های قارچی و ویروسی میباشد. فناوری کشت بافت گیاهی در حال حاضر بطور گستردهای جهت تکثیر گیاهان در مقیاس وسیع مورد استفاده قرار می گیرد. در ایران تا به امروز سرمایه گذاریهای اندکی در زمینه استفاده از فناوریهای کاربردی بویژه کشت بافت در تکثیر گیاهان باغی خصوصاً گیاهان زینتی و دارویی صورت پذیرفته است. در مورد تکثیر گیاهان زینتی که تکثیر آنها به روش سنتی امکان پذیر نیست، تولید کنندگان داخلی گل و گیاه در کشور در اکثر موارد بذور و نشاء تولیدی را از کشورهای دیگر وارد نموده و اقدام به کشت و پرورش این گونه گیاهان مینمایند. گیاه پیله آ از خانوادهی Urticaceae بوده و بومی کشور ویتنام میباشد. ارتفاع این گیاه به 40 سانتیمتر میرسد و به دلیل برگ های کوچک و زیبایش از دسته گیاهان زینتی محسوب میشود وبه عنوان گیاهی آپارتمانی استفاده میشود. همچنین این گیاه گزینهی مناسبی برای تراریوم میباشد. هدف از این طرح تهيه پروتكل كشت تجاري این گياه از طریق کشت بافت می باشد.
عبادت قنبري پرمهر
شناسایی نقاط آلاینده اقلیم استان مازندران و مدل سازي تاثیرات زمانی- مکانی آلودگی ها با استفاده از شبکه عصبی و ارائه راهکارها
درزمینه آلودگی هوا نهاد ومؤسسه هاي بسیار کمی در استان مازندران مشغول فعالیت هستند وبه جز دو ایستگاه کیفیت هواي که در مرکز استان (ساري) است، ایستگاه دیگري در استان وجود ندارد که بطورمرتب نمونه گیري و داده پردازي کنند، همچنین عدم کالیبراسیون صحیح ومنظم دستگاه ها و ناکافی بودن اعتبارات زیست محیطی،اطلاعات و ارقام جمع آوري شده دراین سال ها جوابگوي سؤالات پایه اي براي اتخاذ تصمیم در این زمینه نبوده است. اهداف و دستاوردهاي مشخص که درنهایت براي فراهم آوردن اطلاعات و ارقام مورد نیاز براي تصمیم گیري صحیح در مورد استان مازندران در این پروژه تعریف مي شود به شرح زیراست:
- شناسایی مهمترین منابع انسانی و طبیعی آلوده کننده اقلیم مازندران
- شناسایی رژیم تغییرات آلودگی در طی سال
- بررسی میزان آلایندگی هوا استان مازندران و مقایسه با استانداردهاي جهانی
- تعیین میزان سهم نسبی هر یک از منابع در تولید آلودگی اقلیم مازندران
- بررسی زمانی آلودگی ها با منشأ انسانی و طبیعی در سطح استان مازندران
- بررسی پارامترهاي تأثیرگذار در غلظت آلاینده ها
- مدلسازي روند آلودگی هاي جوي استان مازندران
- ارائه یک مدل براي پیش بینی آلودگی استان مازندارن
دکتر حمید امیرنژاد
بررسی نقش جنگل های هیرکانی و تأثیر آن در اکوسیستم اقتصادی استان مازندران و ارائه راهبردها و نقشه راه اجرایی ارتقاء آن
اکوسیستم جنگلی کارکردها و خدمات فراوانی را جهت رفاه اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی جوامع ارائه میدهد.در مطالعه حاضر ضمن اینکه به وزن دهی و اولویت بندی کارکردها و خدمات جنگلهای هیرکانی و و نقش آن در اقتصاد استان مازندران پرداخته میشود و اولویت و توجه بیشتر به هر کدام از کارکردها و خدمات در جهت دستیابی به ارزشگذاری و توسعه پایدار نیز مد نظر قرار میگیرد. همچنین مرور مطالعات نشان داد ارزش خدمات قلمرو اکوسیستمهای طبیعی مانند جنگل استان مازندران کمتر مورد کاوش بوده و همین موضوع باعث دست کم گرفته شدن ارزش اقتصادی واقعی چنین اکوسیستمی و نقش آن در اکوسیستم اقتصادی استان مازندران شده است. از این رو با توجه به مسائل فوق الذکر راهبردها و نقشه راه اجرایی ارتقاء آن وجود ندارند تا از این طریق، درکی مبسوط و جامعی از قلمرو ارزش های این جنگل در رفاه اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی جوامع منطقه حاصل آید. از اینرو این مطالعه در نظر دارد جهت توجه به حفاظت از اراضی جنگلی استان مازندران و بالا رفتن اطلاعات و دانش جوامع در خصوص اهمیت جنگلهای منطقه، کارکردها، کالاها و خدمات اکوسیستم جنگلهای هیرکانی استان مازندران را شناسایی، طبقه بندی و ارزشگذاری نماید و سپس نقش آن در اکوسیستم اقتصادی استان مازندران بررسی کند.
دکتر قربان وهاب زاده
تهیه اطلس پراکنش معادن استان مازندران با استفاده از سنجش از دور و سامانه های اطلاعات جغرافیایی
وجود معادن در حوزه های آبخیز بعنوان یکی از مهمترین بخشهای منابع طبیعی فرصت ها و چالش‌هایی را برای توسعه پایدار جوامع ایجاد می‌کند. منابع طبیعی و معادن حداقل در مقیاس زمانی زندگی انسانها جز منابع محدود و تجدیدناپذیر هستند که فعالیت‌های آن، اثرگذاری جدی در بحث توسعه پایدار به ویژه از دیدگاه اقتصادی دارد و با ایجاد درآمدهای مالی برای کشورها، افزایش رشد اقتصادی، اشتغالزایی و ایجاد نیروی محرک‌های برای توسعه زیرساخت‌ها بحساب میآید. بنابراین فعالیت‌های معدنی تأثیرات مثبت و منفی در رسیدن به اهداف توسعه پایدار جوامع را مهیا میکنند، به طوری که از 17 هدف اصلی توسعه پایدار بر روی 11 هدف تأثیر جدی می‌گذارند. ولی در کنار اهمیت معادن و منابع معدنی عدم توجه به موقعیت مکانی و نبود راهنمای دقیق، مشکلات متعدد زیست محیطی و اجتماعی حاصل از فعالیت‌های معدنی، موجب ایجاد چالش‌های جدی میان شرکت‌های معدنی و جوامع محلی میشود. بنابراین یکی از راه‌های توجه و مدیریت معادن، تهیه اطلس پراکنش آن در سطح حوزه‌های آبخیز می‌تواند باشد. استان مازندران یکی از استان‌های سرشار از منابع طبیعی است که برای استفاده از آن در سطح حوزه‌های آبخیز معادن مختلفی تاسیس و احداث شده‌اند، ولی نقشه و اطلاعات دقیقی از پراکنش و موقعیت مکانی آن برای مدیریت صحیح و جامع در حوزه آبخیز وجود ندارد. پس در این طرح سعی خواهد شد که با تهیه نقشه و موقعیت مکانی معادن اطلسی از اطلاعات موجود، گزارشی جامع تهیه کرد. با توجه به نقشه‌های تهیه شده بیشتر معادن در اراضی ملی (جنگل و مراتع) واقع شده‌اند و هرگونه برداشت معادن عاملی برای تخریب منطقه محسوب میشود.
دکتر علی شاهنظری
ارزیابی جامع اثرات سوء برداشت بی رویه شن و ماسه از رودخانه های کشور
در روند رو به توسعه کشور و اجرای پروژه های بزرگ ملی و زیربنایی، نقش مصالح ساختمانی به ویژه شن و ماسه غیرقابل انکار است. لیکن برداشت بی رویه و بدون مطالعه، سبب بروز خسارتهای بسیاری در رودخانه های کشور - که شاهراه حیاتی تأمین و عبور آب های سطحی هستند و تیز سازه های تقاطعی در رودخانه ها شده و تهدید جدی برای محیط زیست گیاهی و جانوری محسوب شده و تشدید عوامل وقوع سیلاب به ویژه در نزدیکی شهرها را به دنبال دارد. از سوی دیگر، چنانچه برداشت شن و ماسه تحت اصول فنی مناسب و نیز مدیریت صحیح صورت گیرد، نه تنها تبعات منفی آن به حداقل می رسد بلکه عملکرد رودخانه و پایداری آن نیز افزایش می یابد. قرار گرفتن کشور ما در مرحله سازندگی و اجرای طرح های زیربنایی و عمرانی متعدد مانند طرح های بزرگ سدسازی، جاده سازی و پروژه های بزرگ نفتی، باعث شده تا نیاز به شن و ماسه در کشور روز به روز افزایش یابد. از سوی دیگر، صرفه اقتصادی، سهل الوصول بودن و کیفیت بالای مصالح شن و ماسه رودخانه ای، موجب استفاده بیش از حد ظرفیت رسوبی رودخانه ها برای تأمین تقاضای روزافزون مصالح در پروژه های عمرانی شده است.
دکتر بهنام امیری بشلی
تاثیر چند حشره کش گیاهی وشیمیایی در دور کنندگی حشره کامل مگس مدیترانه ای ceratitis captite wid در شرایط آزمایشگاهی و صحرایی
ایران یکی از مهمترین کشورهای تولیدکننده میوه در دنیاست و در تولید حداقل 22 نوع میوه تجاری از جمله انار، پسته، خرما، انگور و انواع مرکبات دارای جایگاه جهانی است. مگس میوه مدیترانه ای (Dip, Tephritidae)Ceratitis capitate Weid یکی از آفات خطرناک در ایران و از آفات مهم میوه در جهان است که بیش از 400 میزبان گیاهی برای آن ذکر شده است. در حال حاضر کنترل مگس میوه مدیترانه ای با استفاده از انواع فرمون ها، طعمه های جلب کننده و کنترل شیمیایی صورت می گیرد. مشکلات ناشی از کاربرد بی رویه و نادرست سموم اهمیت پیدایش یک راهکار مناسب و کم خطر برای انسانها و محیط زیست را در برنامه مدیریت تلفیقی آفات بیش از پیش نمایان می کند.
دکتر همت اله پیردشتی
بررسی راه کارهای توسعه محصولات سالم و ارگانیک در سطح استان مازندران
توسعه پایدار سامانه ای است که ضمن مدیریت صحیح و استفاده از منابع برای تأمین نیازهای غذایی بشر، کیفیت محیط زیست و ذخایر منابع طبیعی را افزایش میدهد. همچنین این سامانه از نظر اقتصادی پویا بوده و مواد غذایی حاصل از آن اثر سوء بر زندگی بشر ندارد و در حفظ و مراقبت از منابع برای نسلهای آینده نیز کوشش شده است. یکی از شاخههای کشاورزی پایدار، کشاورزی ارگانیک میباشد که بیشتر بر ابعاد اکولوژیکی کشاورزی پایدار تأکید می‌کند.
کشاورزی ارگانیک نوعی نظام کشاورزی است که اساساً بر منابع تولید محلی متکی بوده و فعالیت آن بر حفظ تعادل اکولوژیکی و توسعه مطلوب فرایندهای بیولوژیک استوار است. بنابراین حاصلخیزی خاک و تنوع زیستی و پایداری، اجزاء کلیدی نظامهای کشاورزی ارگانیک محسوب میشوند.
دکتر علی دهستانی
ارزیابی اثر تیمارهای مختلف در کیفیت و ماندگاری پس از برداشت میوه مرکبات و مطالعه مکانیزم های بیوشیمیایی دخیل در آن
مركبات با توليد سالانه بيش از چهار ميليون تن بالاترين ميزان تولید را در بين محصولات درختي در ايران دارد. از اين مقدار بخشي به صورت تازهخوري و قسمت بيشتر آن بهمدت چندين ماه در انبار نگهداري ميشود. در اینجا موضوع مهم نگهداري و انبارداري مناسب ميوهها بيش از موضوع توليد، به دلیل برگشت هزينههاي توليد حائز اهميت میباشد. نگهداري ميوه در دماي بالا منجر به معظلاتی از قبيل كاهش وزن، چروكيدگي، تنفس بالا، خشك شدن پوست و پوسيدگي حاصل از فعاليت پاتوژنهاي قارچي را به دنبال دارد كه براي دوري از آنها نگهداری ميوه در دماهاي حدود پنج درجه سانتيگراد توصيه میشود .از طرفي دیگر نگهداری میوه در اين دماها ممكن است مرکبات را دچار آسيب سرمايي کند.
دکتر سید محمد حجتی
ارزیابی اثرات جنگل کاری‌های سنواتی در تغییرات حاصلخیزی خاک و در میزان کربن
جنگل ها به عنوان یکی از مهم ترین نظام های حیات بخش جایگاه انکارناپذیری در تأمین رفاه، آسایش و سعادتمندی جوامع بشری دارند. وجود ارزش های متعدد و متنوع اقتصادی و زیست محیطی در پیکره این منابع ارزشمند، تکیه گاه مطمئن و استواری برای تداوم و ارتقای حیات و همچنین متضمن شکوفایی حیات بشر و توسعه پایدار می باشد. با این حال جنگل هاي شمال كشور به دليل بهره برداري هاي غيراصولي و عدم تجديد حيات طبيعي در مناطق مختلف در معرض تهديد قرار گرفته است. با توجه به روند تخریب منابع جنگل ها لزوم حفاظت، بازسازی و توسعه این منابع بواسطه ی جنگلکاری با گونه های مختلف بطور فزاینده احساس میشود. مهم ترین اهداف فعالیت های جنگلکاری، افزایش تولید کمی و کیفی در واحد سطح، ایجاد تنوع محصول، غنا بخشیدن به جنگل های فعلی و احیا اراضی مخروبه در سطح جنگل های شمال کشور است.
دکتر عبداله درزی
ارائه الگوی کشت پایدار در استان مازندران با ملاحضه شاخص های اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی واقع در استان مازندران
تأثیرات نامطلوب مصرف نهاده ها از یک سو و لزوم تامین امنیت غذایی از سویی دیگر سبب توجه جدی به بحث پایداري شده است. تخصیص عوامل تولید بین فعالیت هاي مختلف زراعی به نحوي که همراه با در نظر گرفتن اهداف مناسب اقتصادي، اجتماعی و زیست محیطی واحد کشاورزي باشد، به واقعیت هاي کشاورزي پایدار نزدیک تر است. در طی سال هاي اخیر، استفاده بیش از حد و غیرمعقول از مواد شیمیایی در کشاورزي و استفاده بی رویه از آب و بکارگیري روش هاي نامناسب آبیاري وضعیت نگران کننده و ناپایداري را در فعالیت هاي کشاورزي کشور بوجود آورده است. مصرف سالانه کود‌های شیمیایی درکشاورزی کشور حدود 4/5 میلیون تن است که این رقم طی ١٠سال گذشته دوبرابر شده، به طوریکه بیش از ۶۰ درصد از کود‌های مصرفی در کشاورزی کشور، کود‌های شیمیایی هستند. همچنین میزان مصرف سموم در بخش کشاورزی، بین ۲۴ تا ۲۵ هزار تن است، که استان های مازندران، گیلان و گلستان بیشترین مصرف سرانه آفت کش ها و سموم را به خود اختصاص داده اند که این مساله مشکلات زیادی را در عرصه سلامت به همراه داشته است.